وقتی صحبت از بیماری بچهها، مخصوصا سرماخوردگی کودکان میشه، معمولاً اولین چیزی که ذهن مامانها رو درگیر میکنه اینه که “الان چی بخوره که زودتر خوب بشه؟”. در دوران بیماری، بدن کودک برای مبارزه با ویروسها و ترمیم بافتها به انرژی بیشتر، مایعات کافی و مواد مغذی خاصی نیاز داره. اگر این مواد لازم به بدنش نرسه، هم روند بهبود طولانیتر میشه و هم کودک بیحالتر از قبل میشه. اینجاست که تغذیه کودک هنگام سرماخوردگی نقشی خیلی مهمی پیدا میکنه.
تغذیه کودک هنگام سرماخوردگی چه اهمیتی دارد؟
انتخاب درست خوراکیهای مناسب برای سرماخوردگی کودکان میتونه سیستم ایمنی را تقویت کنه، التهابها را کاهش بده و حتی علائمی مثل گلودرد یا بیاشتهایی را کمتر کنه. از طرف دیگه، مصرف برخی غذاهای مضر در سرماخوردگی کودکان ممکنه باعث تحریک گلو، افزایش التهاب یا ضعف بیشتر بدن بشه.
با رعایت چند توصیه تغذیهای ساده هنگام سرماخوردگی کودکان، میتونیم کاری کنیم که هم بیماری راحتتر بگذره و هم کودک دوباره با انرژی و نشاط همیشگیاش برگرده. هرچند تمرکز این مقاله روی سرماخوردگی کودکان هست، اما بیشتر نکات تغذیهای که میخوایم در ادامه باهم بررسی کنیم، برای سایر بیماریهای شایع ویروسی مثل آنفولانزا و… هم کاربرد داره.
غذاهای مفید برای سرماخوردگی کودکان
وقتی کودک سرما میخوره یا مریض میشه، معمولاً بیحالتر و کماشتهاتر از همیشهست. در همین زمانه که بدنش بیشترین نیاز رو به انرژی و مواد مغذی داره تا با ویروسها بجنگه و زودتر به حالت همیشگی برگرده. بعضی غذاها واقعاً میتونن روند بهبود رو سرعت بدن و هم علائم رو کمتر کنن. در ادامه لیستی از غذاهای مفید برای سرماخوردگی کودکان رو باهم بررسی میکنیم.
- سبزیجات و غذاهای سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدان
مثل کلم بروکلی، پرتقال، لیموشیرین، نارنگی، هویج بخارپز، یا ترکیب سبزیجات نرم و لهشده، گروهی از غذاهای مفید برای سرماخوردگی کودکان هستن؛ چون به سیستم ایمنی کمک میکنن قویتر کار کنه و التهاب کمتر بشه.
- پروتئینهای سبک و راحتهضم
سوپرفودهایی مثل مرغ آبپز، ماهی بخارپز و تخممرغ آبپز، نمونههای دیگری از غذاهای مفید برای سرماخوردگی کودکان محسوب میشن. در دوران بیماری بدن برای ساخت آنتیبادی و ترمیم سلولها، از پروتئین کمک میگیره. به همین دلیل کودکانی که مریض هستن، معمولاً وقتی پروتئین کافی در رژیمغذاییشون دریافت میکنن سریعتر حالشون خوب میشه.
- غذاهای گرم و نرم
غذاهایی که هم هضمشون راحت باشه، هم کودک راحت قورت بده در این دوران توصیه میشه، مثل پورهها، خوراکهای نرم یا سوپ سبزیجات.
- مایعات کافی
آب، آبمیوه طبیعی رقیقشده، آبجوشیده ولرم یا مایعات ساده دیگه. مصرف مایعات در زمان بیماری به دفع ویروسها کمک میکنه و حال کودک سریعتر بهبود پیدا میکنه.
- پروبیوتیکها
مصرف پروبیوتیکها مثل ماست و پنیر تازه پروبیوتیک، علاوه بر اینکه به سلامت روده کودک، سیستم ایمنی رو هم تقویت و به کاهش شدت و مدت سرماخوردگی کودکان کمک میکنه. وقتی روده سالم باشه، سلولهای ایمنی بهتر کار میکنن و بدن راحتتر با ویروس مقابله میکنه.
فقط به این نکته مهم دقت کنین که وقتی کودک تب یا لرز داره، ماست، کفیر یا دوغ ترش اصلا مناسب نیست و شدت علائم رو بدتر میکنه. بنابراین اگر کودک تب یا لرز نداره مصرف ماست پاستوریزهکمچرب پروبیوتیک که تازه و شیرین باشه مفیده.
یک نکته مهم
هیچ غذایی “درمان قطعی” نیست، اما انتخاب درست غذاها میتونه مدت بیماری رو کوتاهتر کنه و علائم رو قابلتحملتر. بنابراین حتما در زمان بیماری کودک به پزشک مراجعه کنین که داروهای لازم تجویز شه و در کنارش نکات تغذیهای گفته شده رو حتما رعایت کنین.
غذاهای مضر در دوران سرماخوردگی کودکان
- خوراکیهای خیلی شور و فرآوری شده
چیپس، پفک، سوسیس و کالباس جز غذاهای مضر در دوران سرماخوردگی کودکان هستن.این غذاها معمولاً نمک بالایی دارن و وقتی بچه سرماخورده باشه، نمک زیاد باعث میشه بدن آب بیشتری از دست بده و گلودرد تشدید بشه. ضمن اینکه گوشتهای فرآوری شده پراز ادویه هستن و التهاب رو در بدن بیشتر میکنن برای همین اصلا نباید در دوران بیماری برای کودک استفاده بشه.
- نوشیدنیهای صنعتی و شیرین
دسته دیگری از غذاهای مضر در دوران سرماخوردگی کودکان انواع آبمیوه پاکتی، نوشابه و شربتهای قندی هستن. قند زیاد میتونه عملکرد سیستم ایمنی رو ضعیف کنه و التهاب رو در بدن کودک بالا ببره. در ضمن گاهی باعث افزایش تولید خلط هم میشه. مخصوصا اگر کودک در دوران بیماری اسهال داره مصرف نوشیدنیهای صنعتیه شیرین، باعث تشدید اسهال میشه.
- غذاهای سرخکردنی و چرب
مثل مرغ سوخاری، سیبزمینی سرخکرده، فستفودها و کلا غذاهای چرب و سرخشده. این غذاها هضم سنگینی دارن و وقتی بدن درگیر بیماریه، انرژی اضافی برای هضم غذاهای چرب نداره. همین باعث میشه بچه بیاشتهاتر بشه و انرژی لازم برای بهبود رو دریافت نکنه. علاوه بر این مصرف این غذاها باعث تشدید گلودرد و سرفه کودک هم میشه.
- شیرینیها و شکلات
کیکها، بیسکویتهای شیرین، بستنی و انواع تنقلات شیرین. قند بالا میتونه واکنشهای التهابی رو تشدید کنه و سیستم ایمنی رو برای چند ساعت ضعیفتر کنه. ضمن اینکه بعضی بچهها با خوردن شیرینی خلط بیشتری هم تولید میکنن. علاوه بر این مصرف چون این غذاها اغلب مقدار زیادی شکر و روغنهای مضر دارن، گلودرد و سرفه کودک رو بدتر میکنن؛ بنابراین جز غذاهای مضر در دوران سرماخوردگی کودکان محسوب میشن.
- غذاهای خیلی سرد
مثل بستنی، نوشیدنیهای سرد، آب یخ. مواد خیلی سرد ممکنه گلودرد رو بدتر کنه یا باعث سرفههای تحریکشونده بشه،خصوصاً وقتی کودک التهاب گلو داره.
- ادویههای تند و طعمدهندههای قوی
مثل غذاهای تند، سسهای ادویهای و فلفل زیاد چون مواد تند گاهی گلو رو تحریک میکنن و باعث سرفه و بیقراری کودک میشن.
- غذای خیلی خشک یا سفت
مثل نان برشته، چیپس و غذاهای سوخاری. چون این مواد ممکنه به گلو آسیب بزنن یا بلعشون سخت باشه، مخصوصاً وقتی کودک گلودرد داره.
توصیههای تغذیهای هنگام غذاخوردن کودکان
وقتی کودک سرما میخوره، معمولاً اولین چیزی که تغییر میکنه اشتهاشه. خیلی از مادرها نگران میشن و مدام فکر میکنن “چرا غذا نمیخوره؟”، “چیکار کنم انرژی بگیره؟” یا “چطور کمکش کنم زودتر خوب بشه؟”. با اینکه تغذیه کودکان هنگام سرماخوردگی خیلی مهمه، نحوه غذا دادن به کودکان در دوران بیماری، بهاندازه خود غذاهایی که انتخاب میکنیم اهمیت داره. گاهی فقط با چند تغییر ساده در شیوه غذا دادن، میتونیم حال کودک رو خیلی بهتر کنیم، اشتهاش رو برگردونیم و روند بهبودش رو سریعتر کنیم.
در ادامه چند تا نکته کاملاً کاربردی و قابل اجرا رو اشاره میکنیم که هم مامانها رو از نگرانی درمیاره و هم باعث میشه کودک راحتتر غذا بخوره و آب بدنش تأمین بمونه.
- حجم وعدهها کم، اما تعدادشون بیشتر باشه
وقتی کودک سرما میخوره، معمولاً اشتهاش کمتر میشه و این کاملاً طبیعیه. بهجای اینکه انتظار داشته باشیم مثل همیشه غذا بخوره، بهتره غذاها رو در حجم کم اما چند بار در روز بهش بدیم. این کار باعث میشه هم انرژی بدن تأمین بشه و هم معده بچه اذیت نشه.
- هرگز به کودک برای غذا خوردن فشار نیارید
در زمان بیماری، فشار آوردن فقط باعث مقاومت بیشتر و استرس کودک میشه. اگه نمیخوره، بعد از ۳۰–۴۵ دقیقه دوباره با یه غذایی که علاقه بیشتری به اون داره امتحان کنین. هدف اینه که کودک در آرامش و بدون تنش، هر مقدار که میتونه غذا دریافت کنه.
- چطور بچه رو بیشتر به نوشیدن مایعات تشویق کنیم؟
در زمان سرماخوردگی کودکان باید مراقب مصرف مایعاتشون باشیم. بدن در زمان سرماخوردگی واقعاً به مایعات بیشتری نیاز داره؛ اما بچهها معمولاً رغبت زیادی ندارن. با چند ترفند ساده میتونین کودک رو به نوشیدن مایعات بیشتر تشویق کنین:
- نوشیدنی رو در لیوان یا قمقمه و ظرف مورد علاقهاش بریزین.
- از مایعات ولرم مثل دمنوش ملایم یا آب ولرم استفاده کنین.
- اگر بالای یک ساله، میتونید میوه را به شکل آبکی یا سوپهای رقیق بهش بدید تا هم غذای سبک بخوره هم آب بدنش جبران بشه.
جمعبندی
در دوران سرماخوردگی کودکان، تغذیه مناسب میتونه روند بهبود رو سریعتر کنه. خوراکیهای مناسب برای سرماخوردگی مثل سوپهای سبک، مایعات گرم، میوههای تازه و غذاهای پروتئینی ملایم بهترین انتخاب هستن، چون هم راحت هضم میشن و هم انرژی و ریزمغذیهای لازم رو به بدن کودک میرسونن. در مقابل، خوراکیهای چرب، خیلی شیرین، صنعتی و نوشیدنیهای خیلی سرد میتونن علائم سرماخوردگی رو شدیدتر کنن.
در نهایت، حجم کم وعدهها، اجبار نکردن کودک و تشویق به نوشیدن مایعات کمک میکنه کودک راحتتر این دوران رو پشت سر بذاره. البته اگر علائم طول کشید یا شدید شد، مراجعه به پزشک کاملا ضروریه.
برای دریافت مشاوره در زمینه تغذیه کودک از طریق فرم زیر با ما در ارتباط باشید:
